CHP’nin İşçi Sendikaları ve STK’lardan sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Veli AĞBABA, 1 Mayıs öncesinde işçi ve emekçilerin yaşadığı sorunların çözümü için TBMM’den araştırma komisyonu kurulmasını istedi.
Veli Ağbaba, TBMM Başkanlığına verdiği teklifte; ” TÜİK verilerine göre Türkiye’de toplam istihdamın %33,47’si kayıt dışıdır. Türkiye’de tüm işçi ve emekçilerin yaşadıkları sorunlar, istihdama katılım oranının düşüklüğü, sendikalaşma ve toplu sözleşme kapsamındaki işçi oranının düşüklüğü, haftalık çalışma saatlerinin uzunluğu sonucu gerçekleşen iş kazaları, kayıt dışı istihdamın engellenememesinin ve kayıt dışı çalıştırılanların karşılaştıkları problemlerin tespit edilerek gerekli çalışmaların yapılması amacıyla Anayasanın 98. TBMM İç tüzüğünün 104. ve 105. Maddeleri gereğince Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasını arz ve teklif ederiz” denildi.
Teklifin tam metni şu şekilde;
Ülkemizde işçi ve emekçiler birçok sorunla karşı karşıya bulunmaktadır. TÜİK 2015 verilerine göre Türkiye’de toplam istihdamın %33,47’si kayıt dışıdır. 17 milyon 827 bin ücretli, yevmiyeli veya maaşlı çalışanlar içerisinde 3 milyon 269 bin kişi (%18,33) kayıt dışı çalışmaktadır. Kayıt dışı çalıştırılan işçi ve emekçilerin hiçbir sosyal güvenlik hakları bulunmamaktadır.
Bugün birçok ülkede haftalık çalışma süreleri 35 saate kadar inmiştir. OECD ortalaması ise 36,7’dir. Türkiye’de haftalık çalışma süresi yasal olarak 45 saat olmasına karşın ortalama çalışma süreleri 49 saati aşar durumdadır. Birçok işçi ve emekçi insan onuruna yaraşmayacak şekilde çok uzun saatler çalıştırılmaktadır. İş kazalarının ana sebeplerinden biri de uzun çalışma saatleri olarak belirmektedir. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin raporuna göre 2015 yılında, tespit edilebilen, 1730 işçi hayatını kaybetmiştir. 2016 yılının ilk üç ayında ise 415 işçi çeşitli iş kazalarında hayatlarını kaybetmiştir.
Ocak 2016 verilerine göre gerçek sendikalaşma oranı %9,9 iken toplu sözleşme kapsamındaki işçi oranı %6’dır. OECD örnek ülkelerinin hepsinde (Türkiye hariç) toplu sözleşme kapsamındaki işçi oranları sendikalaşma oranlarından fazladır. Örneğin, Fransa’da sendikalaşma oranı %7,7 iken toplu sözleşme kapsamındaki işçi oranı ise %96,9’dur. Bu örnekler göz önüne alındığında Türkiye hem sendikalaşma oranı olarak hem de toplu sözleşme kapsamındaki işçi oranı bakımından dünya ölçeğinde çok gerilerde kalmaktadır.
Genel-İş sendikasının yaptığı araştırmaya göre, AB ortalamasında istihdama katılım oranı % 65,7, OECD ortalamasında ise % 66,3’dür. Örneğin İsveç, Hollanda, Avusturya, Japonya ve Almanya gibi ülkelerde istihdama katılım oranları % 70’in üzerindedir. Yine Şili, Belçika, Fransa, Portekiz ve Macaristan gibi ülkelerde ise % 60’ın üzerindedir. Türkiye’de ise bu oran AB ve OECD ortalamalarından düşük olup % 50, 4’dür.
Tüm bu nedenlerle, Türkiye’de tüm işçi ve emekçilerin yaşadıkları sorunlar, istihdama katılım oranının düşüklüğü, sendikalaşma ve toplu sözleşme kapsamındaki işçi oranının düşüklüğü, haftalık çalışma saatlerinin uzunluğu sonucu gerçekleşen iş kazaları, kayıt dışı istihdamın engellenememesinin ve kayıt dışı çalıştırılanların karşılaştıkları problemlerin tespit edilerek gerekli çalışmaların yapılması amacıyla Anayasanın 98. TBMM İçtüzüğünün 104. ve 105. Maddeleri gereğince Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasını arz ve teklif ederiz.