Fransa’nın başkenti Paris yakınlarında geçtiğimiz Mayıs ayında yakalanan Félicien Kabuga’nın 1994’teki soykırımda rol alan Interahamwe adlı Hutu halkına mensup milis grubunun kurucularından olarak biliniyor. Kabuga aynı zamanda soykırımın ‘finansörü’ olmakla da suçlanıyordu.
Fransız Yargıtay’ı, hakkında Tanzanya’da bulunan Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Ruanda Uluslararası Mahkemesi’ne (TPIR) iadesi için başvuru yapılan Kabuga’nın iadesinin önünde herhangi bir engel olmadığına hükmetti. Yargıtay, Paris Temyiz Mahkemesi’nin haziran ayında aldığı iade kararını onarken, Kabuga’nın Tanzanya’nın başkenti Arusha’ya gönderilmesinin önünde herhangi bir hukuki veya tıbbi engel olmadığına vurgu yapıldı.
87 yaşındaki Kabuga’nın avukatlarından yapılan açıklamada da soykırımın önemli isminin Ruanda yerine BM hukukuna göre Arusha’da yargılanmasının daha doğru olduğunu kabul etti.
‘HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRAYACAKTIK’
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra dünyada gerçekleşen en büyük soykırım olan Ruanda Soykırımı’nın mağdurlarını temsil eden kuruluşlardan Ibuka’dan yapılan açıklamada ise, karara destek verildi.
Ibuka Genel Başkanı Jean-Pierre Dusingizemungu, “Böyle bir kararı bekliyorduk. Eğer böyle olmasaydı, Fransız hukuk sisteminden hayal kırıklığına uğrayacaktık” diye konuştu.
PALA ALIMINI ORGANİZE ETTİ
Ruanda’da Nisan 1994’te dönemin Hutu hükümeti ve ordusu, nüfusun yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan Tutsilere karşı soykırım başlatmıştı. Soykırım, dönemin Hutu asıllı Devlet Başkanı Juvenal Habrayimana’nın uçağının düşürülmesi ardından başlatılmıştı. Ancak bunun daha sonra planlı olduğu iddiaları da var.
800 bine yakın Tutsinin yaşamını yitirdiği soykırım saldırıları, bugünkü Devlet Başkanı Paul Kagame liderliğindeki Ruanda Vatansever Ordusu’nun Hutu hükümetini devirmesiyle durdurulabilmişti.
Halen Paris’te tutulan ve yargılanmak üzere Tanzanya’ya iadesi için beklenen Félicien Kabuga, o dönem Tutsilere yönelik katliam çağrılarıyla bilinen RTLM adlı radyo-televizyon kanalının başında bulunuyordu.
Kabuga’nın aynı zamanda 1993 yılından itibaren Interahamwe adlı milis gücüne dağıtılmak üzere yoğun bir biçimde pala alımıyla suçlanıyor. Tutsi soykırımında katledilenlerin önemli bir kısmı palalarla düzenlenen saldırılarda yaşamını yitirmişti.
Fransa ve Belçika gibi birçok ülke ise, Tutsilerin ülke dışında silahlanan örgütü Ruanda Vatansever Ordusu’nun Ruanda’nın kontrolünü ele geçirmesiyle durdurulabilen soykırımın engellenmesi için yeteri çaba göstermemekle suçlanıyordu. Fransa, geçtiğimiz yıl dönemin cumhurbaşkanlığı arşivlerinin araştırmacılara açılmasına izin vermişti.