Hızır ayı başladı. Dersimli Veli Yıldız, Hızır ayının Alevi inancındaki önemini ve Hızır ayında neler yapıldığını PİRHA’ya anlattı. Geçmişle günümüze baktığımız zaman Hızır ayında çok farklılık olduğunu belirten Yıldız, “Şimdi baktığımızda cemlerde deyişler okunuyor ama eskiden bizde cemlerde Hızır zikredilirdi. Geleneklerimizi sürdürmeye çalışıyoruz ama geçmişte daha güzeldi” dedi.
Hızır ayı Alevilerde kutsal kabul edilir. Bu ayda oruçlar tutulur, cemler bağlanır, kurbanlar tığlanır. Ayrıca zorlu kış günlerinin geride kalması anlamına da gelen bu ayda lokmalar dağıtılır, ziyaretler ve türbeler ziyaret edilerek iyi dileklerde bulunulur.
Hızır Aleviler için bir kurtarıcıyı temsil eder. Hızır günlerinde pirler talipleriyle buluşur, cem erkânları kurulur. Hızır orucu tarihleri Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde değişiklikler gösterse de Ocak ayının sonlarından itibaren başlayarak Şubat ayı ortalarına kadar devam eder.
Oruçlar bazı yörelerde 7 gün tutulur. Dersim yöresinde köy ve aşiretlere göre değişkenlik göstererek 4 farklı haftaya yayılır. Bu tamamen coğrafi şartlar ve pirlerin talipleriyle buluşabilmesiyle ilgili bir durumdur. Hızır orucu gece yarısından itibaren başlar ve akşam gün batımına kadar devam eder. Hızır oruçlarıyla beraber sadece bir yıl geride kalmaz, aynı zamanda bütün canlılar açısından oldukça zorlu geçen kış şartları da yavaş yavaş sona ermeye başlar.
Dersimli Veli Yıldız, Hızır ayının Alevi inancındaki önemini ve Hızır ayında neler yapıldığını PİRHA’ya anlattı.
“HIZIR ORUCU EN KUTSAL İBADETLERİMİZDENDİR”
Dersim’de Hızır oruçlarının 3 gün olduğunu söyleyen Veli Yıldız, “Hızır orucunda kurbanımız olduğu zaman bir ay önceden samanlığa atıyoruz. Bizim en kutsal ibadetlerimizden biridir Hızır orucu. Küskünler barıştırılır, pir ve rayberler cem bağlar, darda olanlara yardım edilir. Hızır orucunda gençler muratları için 3 gün oruç tutarlar rüyalarında kim ona su vermişse onunla evlenir. Buğdayı sacda kavurup el değirmeninden çekilerek kavut yaparız. Yaptığımız kavutu kapının önüne indiririz eğer yaptığımız kavutta iz varsa Hızır evimize uğramıştır” diye belirtti.
“GELENEKLERİMİZİ SÜRDÜRMEYE ÇALIŞIYORUZ”
“Geçmişle günümüze baktığımız zaman Hızır ayında çok farklılık var” diyen Yıldız, “Şimdi baktığımızda cemlerde deyişler okunuyor ama eskiden bizde cemlerde Hızır zikredilirdi. Geleneklerimizi sürdürmeye çalışıyoruz ama geçmişte daha güzeldi. İnsanlarımız köylerine geri dönsün, birbirleriyle dayanışma içinde olsun. Hızır ayında tüm canlar için dileğim murat isteyene murat, evlat isteyene evlat versin, yaşlılarımızı elden ayaktan düşürmesin, kim hastaysa Hızır ona derman olsun, savaşlar son bulsun insanlar ölmesin” diye konuştu.
Cihan BERK-Nuray ATMACA/DERSİM