Alevilerin Türkiye’de ve diasporada tanınma mücadelelerini, otorite ve geleneksel ritüellerdeki dönüşümlerini araştıran ‘Modern Türkiye ve Diasporada Aleviler’ başlıklı kitap, Dr. Derya Özkul ile Hege Markussen tarafından hazırlanarak yayımlandı.
Oxford Üniversitesi Uluslararası Kalkınma Bölümü, Mülteci Çalışmaları Merkezi’nde araştırma görevlisi olan Dr. Derya Özkul ile Hege Markussen tarafından hazırlanan ‘Modern Türkiye ve Diasporada Aleviler’ (The Alevis in Modern Turkey and the Diaspora) başlıklı kitap, Alevilerin Türkiye’de ve diasporada tanınma mücadelelerini, otorite ve geleneksel ritüellerdeki dönüşümleri araştırıyor.
Türkiye ve yurtdışında politika ve koşulları araştırmak için yıllarca süren çalışmaların sonucu olan kitapta, AKP yönetimi altındaki Türkiye’deki ve diasporadaki Alevi topluluklarının tanınma ve temsil edilme mücadelelerine dair iç görü sağlayan 14 ayrıntılı vaka çalışmasına yer veriliyor.
SİVAS VE DERSİM KATLİAMLARINA DA DEĞİNİLİYOR
Kitabın ilk bölümü Türkiye devleti ile Alevi teşkilatı arasındaki gerilimleri araştırıyor. Bu bölümler, Markus Dressler’ın Aleviliğin tanımı etrafındaki tartışmaları incelemesi de dahil olmak üzere tanınmaya ilişkin tartışmaları tanıtmaktadır; Murat Borovalı ve Cemil Boyraz’ın ‘Alevi Açılımları’ konulu çalışması; Eray Çaylı ve Besim Can Zırh’ın Sivas ve Dersim katliamları örneklerinden hareketle kolektif hafıza siyasetine ilişkin çözümlemeleri ve Ahmet Kerim Gültekin’in Sünnilerin azınlıkta olduğu Dersim’deki toplumsal dinamikleri incelemesi.
İkinci bölüm yurtdışındaki ülkelerdeki süreçlere dönüyor. Kitap, Alevilerin yeni devletler ve toplumlar karşısında nasıl örgütlendiklerini ve iddialarını nasıl ortaya koyduklarını daha yakından inceleyerek bu dönemdeki değişiklikleri takip ediyor. Özellikle Almanya, Avustralya, Fransa ve Birleşik Krallık’a odaklanan bu bölümler – Martin Sökefeld, Derya Özkul, Ayça Arkılıç ve Ayşegül Akdemir tarafından – Alevilerin nasıl daha fazla siyasi tanınırlık kazandığını gösteriyor.
“ANADOLU’DA ALEVİLİK HAKKINDA DAHA FAZLA ARAŞTIRMA YAPILMALI”
Meral Salman Yıkmış, Ulaş Özdemir, Erhan Kurtarır ve Nazlı Özkan tarafından yazılan üçüncü bölüm, değişen devlet politikalarının ve ulus ötesi bağlamların uygulamalar, ritüeller ve otoritelerdeki değişikliklere nasıl katkıda bulunduğunu gösteriyor.
Sonsözde David Shankland, Alevi uygulamalarının ve ritüellerinin zaman içinde nasıl değiştiğini (veya değişime direndiğini) karşılaştırmak ve anlamak için Anadolu köylerindeki Alevilik hakkında daha fazla araştırma yapılması çağrısında bulunuyor.
Sonuç sözlerinde, Hege Markussen, Alevi seferberliğinin gelişimindeki ana temaları görünürlük perspektifinden yeniden ele alıyor ve Alevilik araştırmalarındaki kazanımlara ve kör noktalara işaret ediyor.
Kitabın Türkçe çevirisi şu an için bulunmuyor. Fakat ekonomik duruma göre ilerleyen süreçte Türkçe’ye de çevrilmesi hedefleniyor.
KAYNAK: PİRHA / İSTANBUL
