Kadem, adeta bir sürgün mekânı hâline gelmiştir; buradaki insanlar, doğdukları ve büyüdükleri yerlerden alınarak Sahil bölgesine zorla yerleştirilmeye çalışılmaktadır. Somariya’dan sonra Kadem’e yönelen bu uygulama, demografik yapının değiştirilmesi uygulamasının tipik bir pratiğidir.
Somariya Mahallesi’nden zorla çıkarılan Aleviler bu kez ikinci büyük mahalleleri Kadem’den sürgün dayatmasıyla karşı karşıya kaldılar. Kadem, yoksulların evidir; askerî ve sivil ortak yaşamın, kader birliğinin mekânıdır. Beşşar Esad’ın çekilmesiyle geride kalan bu mahalleler ölümle yüz yüze kaldılar. Oysa bu mahallelerin tek derdi, güvenlik ve ekmek kavgasıdır. Ancak bu insanların Alevi olması kıyıma tabi tutulması için yetiyordu.
İlk girişimler aylardır sürüyor. Terör şebekelerinin iktidarı gasp ettikleri ilk aylarda kıyım başladı. Kadem’in Annazi mahallesinden bir Alevi aile esir alınıp öldürüldü, Colani’nin çeteleri cesetleri bir kenara atarak bu cürümlerini açıkça ilan ettiler. Bu, iktidarı alır almaz yaptıkları vahşetti. Bu kıyım, sonraki toplu kıyımların bir işaretiydi.
Cihatçı terör şebekeleri, Hama’daki 23 Alevi köyü ele geçirip halkını Sahil bölgesine sürdü; köylerin isimlerini de değiştirmeye başladılar. Örneğin Erzi köyünün adı değiştirilerek Hattap el Cedid konmuştur -Hattap Arapçada Ömer el-Hattap’a atıf yapar ve bu isim değişikliği Alevilere karşı seçilmiş bir tercihtir. Buradan anlaşılıyor ki, kıyılacaklar, parçalanacaklar ve doğdukları yerlerdeki yaşamdan zorla koparılıp toplu sürgünlerle atalarının doğduğu yerlere sürgün edilecekler.
Kadem, adeta bir sürgün mekânı hâline gelmiştir; buradaki insanlar, doğdukları ve büyüdükleri yerlerden alınarak Sahil bölgesine zorla yerleştirilmeye çalışılmaktadır. Somariya’dan sonra Kadem’e yönelen bu uygulama, demografik yapının değiştirilmesi uygulamasının tipik bir pratiğidir. Ama bu kolay olmayacak; halk direnecek, tepki gösterecek ve sonucu ise bu tepkiler belirleyecektir.
Şam’ın Kadem (Arapça: القدم -al-Qadam) mahallesi, Suriye’deki Alevi toplumuyla tarihî ve kültürel bağlarıyla bilinen önemli bir yerleşim yeridir.
Kadem, Şam’ın güney banliyölerinde yer alır. Şam’ın tarihî merkezine yakın olmasına rağmen kendine özgü bir kimliği vardır. “Kadem” Arapça’da “ayak” anlamına gelir; isminin, bölgede bulunan ve Hz. Hüseyin’in başının defnedildiği rivayet edilen bir türbeden (Makberet-ür-Rasul) geldiği inancı yaygındır. (Bununla birlikte Şii inanç çerçevesinde Hz. Hüseyin’in başının Emevi Camii’nde bulunduğu ve daha sonra Necef’e götürüldüğü kabul edilir; yine de Kadem bu kutsal yere atfen anılmaktadır.)
Kadem, uzun yıllardır özellikle Lazkiye kırsalından göç eden Aleviler için önemli bir yerleşim ve ticaret merkezi olmuştur. Mahalle, Suriye’deki Alevi toplumunun önde gelen figürlerine, ailelerine ve iş insanlarına ev sahipliği yapmıştır; bu durum mahalleye özel bir sosyal ve siyasal önem kazandırmıştır. Kadem, Alevi nüfusun yoğunluğu nedeniyle Şam genelinden farklı bir kültürel ve dinî karakter sergiler; burada Alevi inancına ait ibadethaneler ve toplanma mekânları bulunmaktadır.
Kadem, Suriye İç Savaşı’nda stratejik bir konuma sahip oldu. Savaşın erken dönemlerinde, Şam merkezine yakınlığı ve Alevi nüfusu nedeniyle muhalif grupların hedeflerinden biri hâline geldi. Özellikle 2012–2013 yıllarında mahalle ve çevresinde yoğun çatışmalar yaşandı.
Kadem, Şam Havaalanı’na giden ana yol üzerinde yer alır; bu yol devlet için hayati bir ikmal hattıdır. Muhaliflerin Kadem’i denetlemesi, yönetimin başkentle havaalanı arasındaki bağlantısını koparma potansiyeline sahipti. Bu nedenle bölge, devlet güçleri açısından koruma altına alınması gereken stratejik bir nokta hâline geldi ve savaş sırasında mahalle ağır hasar gördü.
Suriye’de savaşın 2018’de sona ermesiyle birlikte Kadem’de hayat yavaş yavaş normale dönüyordu. Ağır hasar gören binaların onarımı ve altyapının yeniden inşası devam etti. Mahallenin demografik yapısı savaş sırasında değişikliğe uğramış olsa da hala Alevi toplumuyla olan güçlü bağlarını korumaktadır. Kadem, Suriye’deki Alevi toplumunun tarihi varlığının, Suriye İç Savaşı’ndaki mezhepsel dinamiklerin ve stratejik mücadelenin somut bir örneğidir. Tarihi kimliği ve savaştaki rolü nedeniyle Suriye’nin modern tarihinde özel bir yere sahiptir. Bu özelliğiyle bugün iktidarı ele geçirmiş olan Colani ve onun şebekeleri tarafından intikam almak için ellerinden ne gelirse onu yapmaya çalışıyorlar. Savaş, mahallenin başarılı atılımlarıyla kazanılmış, yeniden inşa dönemine girilmiştir. Ancak Colani’nin terör şebekeleriyle yönetim ele geçirildiğinde ikinci kez savaş dayatıldı ve terör yönetiminin ölüm aygıtı mahallenin üzerine çökmeye başladı. İktidar olmanın verdiği avantajla terör şebekeleri tarafından boğulmaya başlanan Kadem halkı direnmeye, ölümü göze alarak yerleştiği yerlerde kalmaya, Sahil bölgesinden yardım almaya devam edecektir.
Kadem’de doğan, üç kuşaktır oraya yerleşik bulunan insanların yurdu şimdi bu özgünlükten koparılarak Sahil bölgesine itiliyor. Somariya’dan koparılan insanlar, bu kez Kadem’den koparılmaya mahkum ediliyor. Elinde silahı, direnebilecek bir aracı olmayan bu insanların, kendini devlet ilan eden terörist şebekelere karşı direnişi çok zorlu ve bedeli ağır olacak. Bu halk, örgütlü silahlı güçlere karşı yurtları olan Kadem’de tutunmaya çalışacaklar. Terör şebekeleri Somariya’yı boşalttığı gibi Kadem’i de boşaltmaya çalışacak. Ama zorbalıklara karşı her araçla mücadele edilecektir. Kadem’de doğan Kadem’i savunacak; bu onun yurdudur, demografi değişikliklerine asla izin vermeyecektir.
Dünya Somariya tehcirini yakından biliyor. İkinci kez Kadem tehciri olmayacaktır. Dünya ve insanlık bilinci buna müsaade etmeyecektir. Suriye yeterince kanlı kıyımları yaşadı. Bundan sonra evinde oturmuş, itirazı olmayan, uğradığı haksızlığa karşı direnmekten başka sorunu olmayan insanların kanı akıtılamayacaktır. Alevilik kan akıtmaya karşı her zaman dirençli olmuştur. Kan akıtmanın Alevi inancında yeri yoktur. Alevinin, kendisine saldırmayan, toprağına ilişmeyen hiç kimseyle sorunu olmaz. Bu açıdan bakınca kanlı kıyım isteyen terör şebekeleridir. Colani ve tayfası inançları gereği kan dökmek isterler. Kanlı kıyımı isteyen, bunu şarkılarla ufacık çocuklara aşılayan Colani, bu kez Kadem’de oturan Alevi halka karşı harekete geçecektir. Ancak Alevi halkı doğup büyüdüğü bu mahalleyi asla Colani ve çetesi olan katillere teslim etmeyecektir.
özgür politika gazetesi