Vaka sayısının günlük 37 binin üzerinde olduğu Türkiye’de hükümet, adına “tam kapanma” dediği bir dizi yeni salgın önlemini devreye sokuyor.
Yeni önlemler kapsamında, 29 Nisan-17 Mayıs tarihleri arasında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak. Temel gereksinimleri karşılamak için market, bakkal, manav, fırın gibi yerler açık olacak; şehirler arası seyahatlere ise zorunlu haller dışında izin verilmeyecek.
Peki bu kararın salgın tablosunda nasıl bir değişik yaratması bekleniyor? Halk sağlığı uzmanlarına yeni kısıtlama kararlarını nasıl değerlendirdiklerini sorduk
10 bin günlük vaka beklentisi
Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Epidemiyoloji Profesörü Dr. Gül Ergör, kararı olumlu bulduğunu, geç de olsa yerinde bir karar verildiğini ifade ediyor. DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Ergör, “Sayılar üzerinde konuşurken bunların insan hayatı üzerine verilen karar olduğunu bilmemiz gerekiyor. Bu önlemlerle, ölümler azalacak. Orası kesin. Ancak 18 günde günlük 10 bin vaka sınırına bile gelebilir miyiz, emin değilim” değerlendirmesini yapıyor.
Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Epidemiyoloji Profesörü Dr. Gül Ergör
“Bilimsel olarak benim gördüğüm, 18 günün sonunda günlük vaka sayısının 10 bin ile 20 bin arasında olabileceği” tahminini yapan Prof. Dr. Ergör, günlük vaka tahminde verdiği bu geniş aralığı şöyle açıklıyor: “Bunun sebebi hem kuralların ne kadar uygulanacağının kesin olmaması hem de İçişleri Bakanlığının yayımladığı genelgede yer alan istisnalar listesi. Sokağa çıkma yasağından muaf kişileri kapsayan çok uzun bir istisna listesi var. Bu insanların kalabalıklaşmasına neden olacaksa, iyi bir düşüş sağlanamayabilir.”
Ergör’e göre kısıtlamaların en büyük avantajı şehirlerarası dolaşımın sınırlandırılması, en büyük dezavantajı ise sokağa çıkma yasağından muaf olup çalışmaya devam edecek kişilerin listesinin uzun olması.
Milyonlarca insan muaf
İçişleri Bakanlığının sokağa çıkma kısıtlamalarını detaylandırdığı genelgeye göre, üretim, imalat, tedarik ve lojistik, sağlık, tarım ve orman alanlarında çalışanlar, sokağa çıkma kısıtlamasından muaf tutulacak. İstisna listesine alınan bu kişiler, önlemler sıkılaştırılsa da işlerine gitmeye devam edecekler. Peki bu istisnalar, toplam nüfusun ne kadarına tekabül ediyor?
Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı İstihdam Edilenlerin İktisadi Faaliyet Kolları verisine göre, 2020 sonu itibarıyle, imalatta 5 milyon, inşaat alanında 1 milyon 500 bin, taşımada ise 1 milyon 200 binin üzerinde işçi kayıtlı olarak çalışıyor. Bu sayılar sokağa çıkma yasaklarından muaf kişilerin büyüklüğüne dair bir fikir verse de tam tabloyu yansıtmıyor. İstihdam verileri üzerine araştırma yapan DİSK-AR’dan Deniz Beyazbulut’a göre bunun sebebi, hem verilerin 2021 için güncellenmemiş olması, hem de kayıtdışı çalışmanın sektörlerde oldukça fazla olması.
DİSK-AR’dan Deniz Beyazbulut