Alevi Kültür Dernekleri (AKD) Söke Şube Başkanı Şevki Kaya, cemevi faaliyetlerini PİRHA’ya anlattı. Söke ilçesinde dede ihtiyacı duyduklarını anlatan Kaya, pandemi nedeniyle birçok faaliyetlerini askıya aldıklarını söyledi.
Alevi Kültür Dernekleri (AKD) Söke Şube Başkanı Şevki Kaya ile Söke Cemevinde yürütülen faaliyetleri konuştuk.
Söke’de cemevinin 1994 yılında Hacı Bektaş Derneği olarak kurulduğunu anlatan Şevki Kaya, bir müddet sonra Alevi Kültür Dernekleri olarak faaliyetlerine devam ettiğini belirtti. Söke Belediyesi’nin cemevi yapımı için 2002 yılında 49 yıllığına yer tahsis ettiğini aktaran Kaya, “Şu an burayı ancak kendi imkanlarımız çerçevesinde ayakta tutabiliyoruz. Üye aidatlarıyla dönen bir yer. Zengini çok olmayan bir bölge Söke. Emek gücüyle, alın teriyle geçinen insanların ağırlıkta olduğu bir yer” ifadelerini kullandı.
“CEMEVİNİ ALINTERİMİZLE YAPTIK, ÇOK HUZURLUYUZ”
Şevki Kaya, Didim, Kuşadası ve Davutlar ilçesindeki Alevi toplumunun çok daha iyi yaşam standartları olduğunu ifade ederken, “Maalesef Söke’nin böyle bir şansı yok. Söke’de üyelerimizin %90’ı inşaat işçisi veya turizmde çalışan canlar” dedi. Kaya, Söke’de 4 Alevi köyünün olduğunu da belirterek, ilçenin Anadolu’nun birçok yerinden göç aldığını ve Alevi kesiminin yoğun olduğu bilgisini de paylaştı.
AKD Söke Şube Başkanı Şevki Kaya, cemevinin tamamen Alevilerin kendi emeğiyle yapıldığını söyleyerek “Canlarımızın kendi alınteri, emeğiyle yapılmış bir cemevidir burası. Gerçekten huzurluyuz, çünkü alın teriyle yaptığımız bir cemevimiz oldu.
PANDEMİ, SÖKE CEMEVİ FAALİYETLERİNİ DE DURDURDU
Şevki Kaya, Söke Cemevi olarak pandemi sürecindeki faaliyetlerine de değindi. Birçok faaliyetlerin askıya alındığını anlatan Kaya, şöyle devam etti:
“Salgın öncesinde, Hızır ve Muharrem ayında etkinliklerimizi, cemlerimizi yapardık. 2 Temmuz gibi birçok anmalarımızı da yapardık. Birçok sosyal etkinlik yaptık, geziler düzenledik. Hacı Bektaş, Abdal Musa etkinliklerine giderdik. Pandemi sürecinde maalesef etkinliklerin %80’nini yapamadık. Sadece Muharrem ayındaki lokmamızı kesip, paylaştık. Hızır orucunda lokmalarımızı burada paylaştık ama cem yapamadık.”
“BİR ELİN VERDİĞİNİ DİĞER EL GÖRMEMELİ”
Şevki Kaya, pandemi sürecinde cemevi olarak yoksul olan canlarla dayanıştıklarını da anlattı.
“Pandemi sürecinde zorda kalan canlarımıza elimizden geldiğince, gücümüzün yettiğince yardımcı olduk. Kendi imkanlarımızla ulaştığımız canlarımız oldu. Bazı kurumlar aracılığıyla yardımda bulunduğumuz canlarımız oldu ama biz bunları yaparken hiçbir şekilde, hiçbir canımızı ne bir sosyal medyaya ne şuraya ne buraya asla atmadık, atmayız. Çünkü biz de bir elin verdiğini diğer el görmemeli. Ama bazı arkadaşlarımız bu yardımları sosyal medyada paylaşıyorlar ben şahsım adına yadırgıyorum.”
SÖKE CEMEVİ FAALİYETLERİ NELER?
Şevki Kaya, cemevindeki kadın çalışmaları hakkında da bilgi verdi. Kaya, cemevi olarak en büyük desteğin kadınlardan geldiğini belirterek şunları söyledi:
“Sağ olsunlar geçmişten bu yana en büyük desteği kadın kollarımızdan görüyoruz. Gençlik kollarımız da var. Gençlik kolları biraz daha zayıf. Neden derseniz gençlerimizin çoğu çalışıyor. Ancak boş zamanlarında buraya zaman ayırıyorlar.
Cemevimizde saz kurslarımız, halkoyunları kurslarımız var. Pandemi sürecinde de saz kurslarımız devam etti.
Şimdi bir de semah kursu oluşturmayı düşünüyoruz. Semah hocası arayışımız var. Cemevimizin bazı eksiklerinden dolayı bazı faaliyetleri yapamıyoruz. Örneğin bir semah hocası olacak ki semah ekibi oluşturalım.”
“DEDE VE SEMAH EĞİTMENİNE İHTİYAÇ VAR”
Şevki Kaya, Hakk’a uğurlama erkanları ve cem oluşturmada dede ihtiyacı duyduklarını da anlattı. “İhtiyaç duyulması halinde İzmir ve Ankara’dan dede getirmek zorunda kalıyoruz” diyen Kaya şunları söyledi:
“Şehir dışından getirdiğimiz dedenin de maliyeti yüksek geliyor. Bu bölgede genel anlamda baktığınız zaman Didim hariç birçok cemevi dede sıkıntısı yaşıyor. Aydın bölgesinde dede var ancak dedelik yapan yok. Ama zakirimiz var. Şu an belediyede çalışıyor. Zaman zaman cem yaptığımızda, talep ettiğimizde geliyor.
“BAZI CANLAR SÜNNİ İNANCINA GÖRE CENAZE ERKANI İSTİYOR, BAZI CANLAR BUNU REDDEDİYOR”
Aşağı, yukarı 1,5 yıla yaklaştı cem yapamadık. Bazı ufak tefek sıkıntılarımız oluyor ama tabi bunları aşmaya çalışıyoruz. Dede sorununu çözme aşamasındayız. Davutlar’da Rıza Çetinkaya dedemiz var. Zaman zaman erkanlarımızı onunla yapıyoruz. Alevi inancına, kültürüne uygun erkan yapıyor ve bizi memnun ediyor.
“SÜNNİ İSLAM ANLAYIŞINA GÖRE ERKAN YÜRÜTÜLMESİNE KARŞIYIM”
Açıkçası cenaze erkanlarında sıkıntı yaşıyoruz. Bazı Alevi canlarımız Sünni-İslam anlayışına göre cenaze erkanı istiyor, bazı canlarımız bunu reddediyor. Ben de reddediyorum. Sünni İslam anlayışına göre burada erkan yürütülmesine karşıyım. Ama şu aşamada Rıza Çetinkaya Dede ile birlikte sanırım biz bu sorunu da aşacağız. Çünkü Rıza Dede, tam da Alevi erkanına uygun erkan yürütüyor.
Bu toplumun geçmişten bu yana bir okulu, bir öğretisi yok. Sağ olsun o dedelerimizin sayesinde biz bugünlere kadar gelmişiz. Sıkıntılar yaşanıyor zaman zaman ama onları da aşarız.”
Cebrail ARSLAN/AYDIN